Gebruiken en tradities in de winter

Vooral als de dagen kort zijn en de nachten lang, als het bitter koud is en mensen leven van proviand die ze het afgelopen jaar moeizaam hebben uitgewerkt, helpt de douane de angst voor de meedogenloosheid van de winter weg te nemen en de hoop te versterken dat de lente snel zal komen . De typische wintergebruiken zijn dan ook grotendeels gebaseerd op het verdrijven van de winter en het oproepen van de lente. Boze geesten moeten worden verdreven en geluk en zegeningen moeten worden aangetrokken. Daarnaast zijn orakels ook populair. Voorspellingen voor het komende jaar kunnen meestal alleen op bepaalde dagen worden gedaan en zijn bedoeld om informatie te geven over aanstaande huwelijken, geboorten, sterfgevallen en oogstsuccessen.

Vooral de ruige nachten worden als belangrijk beschouwd. Op deze ogenschijnlijk magische nachten gebeuren er allerlei vreemde dingen. Het vee in de stal kan ineens spreken en de mens heeft niet alleen de mogelijkheid om een glimp op te vangen in de toekomst, maar kan ook boze geesten verdrijven en geluk aantrekken door bepaalde rituelen uit te voeren. De volgende nachten gelden als zware nachten:

Perchten komen voornamelijk voor in de Alpen en zijn onderverdeeld in goed mooi Perchten en slecht Schiechperchten. De oorsprong van de Perchten kan vandaag de dag niet meer duidelijk worden opgehelderd, maar gaat hoogstwaarschijnlijk terug tot heidense tijden. Perchten verschijnen in groepen - de zogenaamde Passen. Terwijl Krampus-runs traditioneel voor Kerstmis plaatsvinden, worden Perchten-runs traditioneel alleen gehouden tussen kerstavond en Driekoningen.

Terwijl Schönperchten meestal gekleed zijn in prachtige en kleurrijke kostuums, trekken Schiechperchten meteen de aandacht met hun kostuums, die zeker angstaanjagend zijn voor buitenstaanders. Ze dragen vaak ruig bont en kunstig uitgesneden houten maskers - zogenaamde larven - die met hun hoorns op duivelse grimassen lijken. De Pelzperchten, genaamd Bärigln, zijn bijvoorbeeld te vinden in Altaussee.

Zowel Schön- als Schiechperchten dragen bellen die ze luiden tijdens het hardlopen.

Perchten treedt op tijdens de ruige nachten. Hierin is het hun taak om toezicht te houden op de regelgeving die voor die nachten van kracht is. Schönperchten verdrijven de Schiechperchten en daarmee de winter. Ze brengen zegeningen en geluk voor het nieuwe jaar.

Carnaval is een van de oudste gebruiken ooit. De oorsprong gaat terug tot de Keltische tijd. Carnavalsgebruiken markeren traditioneel het einde van de wintergebruiken. Net als bij andere gebruiken van dit type, zijn deze bedoeld om de boze geesten van de winter te verdrijven en de goede geesten van het licht aan te trekken, die vruchtbaarheid en een overvloedige oogst beloven. Dit gebeurt op verschillende manieren, afhankelijk van de plaats. Vooral het Salzkammergut is rijk aan carnavalsgebruiken, die nog steeds met veel inzet worden gecultiveerd.

Deze legendarische carnavalsoptocht is tot ver buiten de stadsgrenzen van Ebensee bekend en werd in 2011 door UNESCO uitgeroepen tot immaterieel werelderfgoed.

Traditiegetrouw vindt deze parade elk jaar plaats op Vastenavond. Vanaf 15.00 uur gaan de carnavalsgekken, bekend als "Ftzen", richting het stadscentrum van Ebensee en feesten dan tot in de vroege uurtjes in de herbergen van de stad.

Typerend voor de deelnemers aan de Fetzenzug zijn hun kleding en hun uitbundig bewerkte houten maskers.

De Ausseer-drumvrouwen zijn zowel op Vastenmaandag als Vastenavond op pad in het Ausseerland. In tegenstelling tot hun naam zijn dit geen vrouwen, maar mannen. Ze dragen traditionele nachthemden voor vrouwen en trekken door de dorpen. Ze maken een oorverdovend lawaai met hun trommels en trompetten om de winter te verdrijven.

Op vastenmaandag begeleidt de melodie van de Aussee-carnavalsmars de drummers tijdens hun parade. Dit is kenmerkend voor het 5e seizoen in het Ausseerland en is daarom de hele tijd te horen.

De Ausseer Flinserln zijn eigenzinnige figuren die de lente symboliseren. Elk jaar op Vastenavond vanaf 14.00 uur paraderen deze onder de ogen van talloze toeschouwers van de herberg Blaue Traube naar de Kurhausplatz. Ze worden beschermd door de zogenaamde Zacherln. Aan het einde van de processie lost het op en worden de Flinserl omringd door de lokale kinderen. Dan zeggen de kinderen de hartelijke Flinserl-spreuken en worden ze beloond met snoep. En ook hier zorgen de Zacherl ervoor dat niemand de snoepjes van de kinderen afpakt.

Zoals bij veel andere soortgelijke parades, is het eerste dat in het oog springt de prachtige en unieke gewaden van de deelnemers. De Flinserl dragen rijk versierde en geborduurde kleding van natuurlijk linnen. Naast ornamenten en ruiten zijn er ook figuratieve voorstellingen zoals de bekende Moorse kop op terug te vinden. Deze komt oorspronkelijk uit Venetië en is volgens de overlevering via de zouthandel in Bad Aussee terechtgekomen. De gewaden hebben hun naam te danken aan de pailletten genaamd Flinserl, waarmee ze overvloedig zijn geborduurd. Er zijn in totaal ongeveer 100 van deze prachtige gewaden, die elk ongeveer 500 uur werk kosten om te produceren.

De figuren, Pless genaamd, symboliseren de winter en voeren elk jaar een strijd met de kinderen van de Aussee-dorpen. Ze paraderen door de dorpen, gehuld in gewatteerde witte gewaden, achtervolgd en met sneeuwballen gegooid door voornamelijk mannelijke jongeren. De Pless hebben een bijenkorf boven hun hoofd gezet en in hun handen dragen ze een stok met aan het uiteinde een vuile lap. Hiermee proberen ze zich te verdedigen tegen de kinderen die sneeuwballen gooien. Aan het einde van de parade winnen ze natuurlijk en is de winter verslagen.

Deze kermis vindt sinds de 18e eeuw traditioneel plaats op Vastenavond en is nu uitgeroepen tot UNESCO-werelderfgoed. Naast de eigenlijke Kirtag met stands is de Rudensingen een attractie op zich. Verschillende groepen, die uit heel Opper-Oostenrijk zijn gereisd, voeren liedjes en dansen uit als onderdeel van een muziekwedstrijd. Daarin worden actuele politieke gebeurtenissen becommentarieerd, vaak op humoristische en hartelijke wijze, en wordt kritiek geuit op de autoriteiten.

Aswoensdag is niet alleen de eerste dag van de vastentijd, maar ook de strengste vastendag in het katholieke kerkelijke jaar, samen met Goede Vrijdag. Terwijl Aswoensdag traditioneel wordt gevierd met naar de kerk gaan en het askruis leggen, staat het in Ebensee nog volledig in het teken van carnaval. Daar wordt op deze dag het carnaval symbolisch naar het graf gedragen en verbrand in de vorm van een figuur die groter is dan een man, gekleed in lompen. Deze figuur wordt gevolgd door een begrafenisstoet, die na de verbranding zijn portemonnees, die nu leeg zijn vanwege het carnavalsgebeuren, aan de oevers van de Traun wast. Dit wordt gevolgd door een haringfeest.

Tijdens de vastentijd worden traditionele vastengerechten bereid en gegeten. Gedurende deze tijd zijn de zogenaamde Beugerl bijzonder populair in het Traunviertel. Dit is een gistgebak dat eerst wordt gekookt in gezouten water en daarna wordt gebakken. Zoals gebruikelijk worden de ringvormige sachets in tweeën gedeeld voordat ze worden gegeten. Dit gaat terug op het feit dat vroeger meerdere mensen een Beugerl moesten delen.

Liebstatt Sunday vindt plaats op de vierde zondag van de vastentijd. Deze werd in de 17e eeuw in Gmunden gesticht en verspreidde zich van daaruit door het Salzkammergut.

Vroeger nodigden de rijke leden van de Corpus Christi Brotherhood armere medeburgers uit voor een maaltijd die ze op Love Sunday hadden geserveerd. Tegenwoordig ontmoeten mensen elkaar op deze zondag na de kerkgang op het stadhuisplein en geven ze elkaar peperkoekhartjes, die versierd zijn met leuke tot dubbelzinnige spreuken. De klederdrachtverenigingen zetten zich hiervoor bijzonder in en geven in Gmunden niet alleen peperkoekharten weg, maar ook - in de oorspronkelijke geest van het evenement - broodsoep.